Ispred Hrama Uspenja Presvete Bogorodice u selu Stričići, osvećenog 28. avgusta 1903. godine, prvi politički govor održao je književnik Petar Kočić
Specijalno za „Politiku”
Manjača ‒ Crkva Uspenja Presvete Bogorodice, na vrhu Klisina u Stričićima, rodnom selu narodnog tribuna Petra Kočića, ispred koje su se duže od jednog veka okupljali ustanici, čuvari srpske istorije, tradicije i narodnih običaja, jedinstven je duhovni spomenik srpskog naroda u zapadnom delu Republike Srpske. Ispred ove crkve, u selu Stričići, osvećene 28. augusta 1903. godine, prvi politički govor održao je književnik Petar Kočić i Srbima svoga zavičaja ukazao na potrebu stalne borbe protiv tuđinske vlasti i austrijske okupacije.
Bilo je to iste godine kada je crkva osvećena, kazao je za „Politiku” sveštenik Mile Drinić koji je ovde službovao dve i po decenije. Potomci Petra Kočića svake godine na Veliku Gospojinu donose u crkvu na Klisini koljivo za Petra i njegovog oca Jovu, u sveštenstvu poznatog po imenu Gerasim.
Ovde se i sada održavaju svetkovine, venčanja, molitve za pokoj mrtvih i za žive. Održavaju se pesnički susreti, istorijski govori, bude zavičajne uspomene. Verni narod dolazi iz mnogih mesta, posebno iz Srpske i Srbiji, gde su se masovno iselili šezdesetih godina prošlog veka, ali i iz cele Evrope i sveta.
Oni posećuju znamenitu bogomolju pored koje su 2002. godine, posle ekshumacije, a uz blagoslov Srpske pravoslavne crkve, sahranjeni vojvoda Uroš Drenović i njegovi saborci, članovi Ravnogorskog pokreta. Drenović je poginuo 1944. godine na obližnjoj Čađavici, a Biba Radanović sa Manjače čuvao je u tajnosti njegov grob.
Ova crkva je više puta napadana. U Drugom svetskom ratu, 1942. godine, Nemci su je bombardovali, ali nikada nije srušena.
„Tokom obnove, 2010. godine, pronađeni su krateri i drugi tragovi tih događaja, o čemu je svedočila meštanka Mileva Regodić, ali ova crkva od kamena na vrhu Klisina, koja pripada parohiji Lusići, uvek je odolevala i opstajala”, priča sveštenik Drinić. Postoje mnogi dokumenti koji svedoče o privrženosti Srba ovoj crkvi, na pogledu putnicima, sa koje god strane dolazili.
„Tokom poslednje obnove saznali smo da je krst postavljen 1900. godine, i da ga je darivao Simo Lazičić iz Lucića, a crkvu gradili brojni meštani manjačkih sela”, kaže sveštenik inače poreklom iz obližnjeg Bočca.
On nam je ispričao da su majstori koji su ovoj crkvi podarili sadašnji izgled prilikom skidanja starog krova, pre petnaest godina, pronašli trag i jasnu poruku koja je, na papiru, duže od jednog veka, odolevala vremenu i čekala vaskrsnuće.
Na drvenom rogu, iznad vrata, pronađen je premotan list papira, prikovan ekserom, na kojem je mastiljavom olovkom i plavom bojom zapisano: „Ja rab Božiji Vid Sladojević iz Dujakovića radih na ovoj svetoj crkvi 1898. godine. Ko pronađe ovu cedulju neka se pomoli za moju dušu.”
Postoje dokazi da je još u tursko doba, pre izgradnje sadašnje crkve, koju je pre 1930. godine svojim fotoparatom ovekovečio etnolog Milan Karanović, na istom mestu postojala crkva. Teolog Slavoljub Lukić to povezuje sa nazivom uzvišenja Klisina, koji potiče od grčke reči „eklisija” što znači crkva.
Kočićev zbor
Verni narod Manjače, Stričića i Zmijanja se oduvek, a ponajviše na Veliku Gospojinu, 28. augusta, kada se održavaju „Kočićev zbor” i borba bikova, ovde okupljao. Kod crkve na Klisini dodeljuje se Nagrada „Jablan”. Ove godine je 60. zborovanje na platou Manjača koje će, krajem augusta, potrajati tri dana.
Na dan 28. augusta 1966. „zbor kod crkve na Klisini” za Veliku Gospojinu pretvoren je u obeležavanje pola veka od smrti Petra Kočića.
Kočićev zbor na Manjači kod Banjaluke je važno kulturno i istorijsko mesto koje odražava sećanje na Petra Kočića i njegov doprinos srpskoj književnosti i kulturi. Pokrovitelj manifestacije je Vlada Republike Srpske, a organizatori Zavičajno društvo „Zmijanje”, Banski dvor, grad Banjaluka, opštine Mrkonjić Grad, Ribnik i Oštra Luka.
